مسئله عقیده به ظهور مصلحی جهانی در پایان دنیا امری عمومی و همگانی است و اختصاص به هیچ قوم و ملتی ندارد. سرمنشأ این اعتقاد کهن و ریشهدار علاوه بر اشتیاق درونی و میل باطنی هر انسان ـ که به طور طبیعی خواهان حکومت حق و عدل و برقراری نظام صلح و امنیت در سرتاسر جهان است ـ نویدهای بی شائبه پیامبران الهی در تاریخ بشریت به مردم مؤمن و آزادیخواه جهان است.
اینک برای این که درباره این موضوع سخنی به گزاف نگفته باشیم فهرست مختصری از بازتاب این عقیده را در میان اقوام و ملل مختلف جهان در اینجا میآوریم.
1. ایرانیان باستان معتقد بودند «گرزاسپه» قهرمان تاریخی آنان زنده است و در کابل خوابیده و صدهزار فرشته او را پاسبانی میکنند تا روزی که بیدار شود و قیام کند و جهان را اصلاح نماید.
2. گروهی دیگر از ایرانیان میپنداشتند که «کیخسرو» پس از تنظیم کشور و استوار ساختن شالوده فرمانروایی، دیهیم پادشاهی را به فرزند خود داد و به کوهستان رفت و در آنجا آرمیده تا روزی ظاهر شود و اهریمنان را از گیتی براند.
3. نژاد اسلاو بر این عقیده بودند که از مشرق یک نفر برخیزد و تمام قبایل اسلاو را متحد سازد و آنها را بر دنیا مسلط گرداند.
4. نژاد ژرمن معتقد بودند که یک نفر فاتح از طوایف آنان قیام کند و ژرمن را بر دنیا حاکم گرداند.
5. اهالی صربستان انتظار ظهور «مارکوکرالیویچ» را داشتند.
6. برهماییان از دیرزمانی بر این عقیده بودند که در آخرالزمان «ویشنو» ظهور نماید و بر اسب سفیدی سوار شود و شمشیر آتشین بر دست گرفته و مخالفان را خواهد کشت و تمام دنیا «برهمن» گردد و به این سعادت برسد.
7. ساکنان جزایر انگلستان از چندین قرن پیش آرزومند و منتظرند که «آرتور» روزی از جزیره «آوالون» ظهور کند و نژاد «ساکسون» را در دنیا غالب گرداند و سعادت جهان نصیب آنها شود.
8. اسنها معتقدند که پیشوایی در آخرالزمان ظهور کرده، دروازههای ملکوت آسمان را برای آدمیان خواهد گشود.
9. سلتها میگویند: پس از بروز آشوبهایی در جهان، «بوریان بور ویهیم» قیام کرده، دنیا را به تصرف درخواهد آورد.
10. اقوام اسکاندیناوی معتقدند که برای مردم بلاهایی میرسد، جنگهای جهانی اقوام را نابود میسازد، آنگاه «اودین» با نیروی الهی ظهور کرده و بر همه چیره میشود.
11. اقوام اروپای مرکزی در انتظار ظهور «بوخض» هستند.
12. اقوام آمریکای مرکزی معتقدند که «کوتزلکوتل» نجاتبخش جهان، پس از بروز حوادثی در جهان، پیروز خواهد شد.
13. چینیها معتقدند که «کرشنا» ظهور کرده، جهان را نجات میدهد.
14. زرتشتیان معتقدند که «سوشیانس» (نجات دهنده بزرگ جهان) دین را در جهان رواج دهد، فقر و تنگدستی را ریشهکن سازد، ایزدان را از دست اهریمن نجات داده، مردم جهان را همفکر و همگفتار و همکردار گرداند.
15. قبایل «ای پوور» معتقدند که روزی خواهد رسید که در دنیا دیگر نبردی بروز نکند و آن به سبب پادشاهی دادگر در پایان جهان است.
16. گروهی از مصریان که در حدود 3000 سال پیش از میلاد، در شهر «ممفیس» زندگی میکردند، معتقد بودند که سلطانی در آخرالزمان با نیروی غیبی بر جهان مسلط میشود، اختلاف طبقاتی را از بین میبرد و مردم را به آرامش و آسایش میرساند.
17. گروهی دیگر از مصریان باستان معتقد بودند که فرستاده خدا در آخرالزمان در کنار رودخانه خدا پدیدار گشته، جهان را تسخیر میکند.
18. ملل و اقوام مختلف هند، مطابق کتابهای مقدس خود، در انتظار مصلحی هستند که ظهور خواهد کرد و حکومت واحد جهانی را تشکیل خواهد داد.
19. یونانیان میگویند: «کالویبرگ» نجات دهنده بزرگ ظهور خواهد کرد و جهان را نجات خواهد داد.
20. یهودیان معتقدند که در آخرالزمان «ماشیع» (مهدی بزرگ) ظهور خواهد کرد و تا ابدالآباد در جهان حکومت میکند. او را از اولاد حضرت اسحاق میپندارند در صورتی که تورات کتاب ـ مقدس یهود ـ او را صریحاً از اولاد حضرت اسماعیل دانسته است.
21. نصارا نیز به وجود حضرت(عج) قائلند و میگویند: او در آخرالزمان ظهور خواهد کرد و عالم را خواهد گرفت، ولی در اوصافش اختلاف دارند.
آنچه از نظر گذشت ـ گرچه همه آنها با حضرت مهدی(عج) کاملاً تطبیق نمیکند و حتی برخی از آنها اصلاً با مهدی موعود اسلام وفق نمیدهد ـ از یک حقیقت مسلّم حکایت میکند و آن اینکه: این افکار و عقاید و آرا که همه آنها با مضمونهای مختلف، از آیندهای درخشان و آمدن مصلحی جهانی در آخرالزمان خبر میدهند، نشانگر این واقعیت است که همه آنها در واقع از منبع پر فیض وحی سرچشمه گرفته است، ولکن در برخی از مناطق دوردست که شعاع حقیقت در آنجا کمتر تابیده است در طول تاریخ به تدریج از فروغ آن کاسته شده و فقط کلیاتی از نویدهای مهدی موعود و «مصلح جهانی» در میان ملتها به جای مانده است. البته سالم ماندن این نویدها در طول قرون متمادی، خود براهمیت موضوع میافزاید، ومسئله «مهدویت» و ظهور مصلح جهانی را قطعیتر میکند.